Źródło: Pixabay.

Na początku warto zaznaczyć, że w zależności od instytucji, do której chcesz składać swój biznesplan, jego układ może się nieco różnić. Generalnie jednak musi zawierać najważniejsze elementy, które zostały opisane w następujących po sobie częściach Poradnika.

Można też spotkać się z sytuacją, w której sami od początku do końca mamy napisać swój biznesplan bez narzuconej struktury. Tą strukturę proponuję poniżej. Została ona opracowana na podstawie własnej praktyki, sprawdzona, spójna i logiczna.

Ostatnim etapem sporządzenia biznesplanu jest więc uporządkowanie wcześniej opracowanych elementów zgodnie z wymaganym układem lub według zaproponowanej struktury. Zatem po prostu przenieś sobie wcześniej opracowane informacje w ramach każdej części biznesplanu (co robiliśmy w każdej części tego Poradnika) do odpowiedniej części struktury.

Jednak przedostatnim etapem biznesplanu jest sprawdzenie, czy wszystko mamy. I od tego zaczniemy tą ostatnią część Poradnika.

Checklista dla biznesplanu

Sprawdź, czy posiadasz kompletne informacje w ramach poszczególnych części (elementów) biznesplanu. Jeśli nie, wróć do odpowiedniej części Poradnika.

Sprawdź:

1. Czy jest cel Twojego przedsięwzięcia?
2. Czy jest analiza rynku?
3. Czy jest analiza otoczenia dalszego?
4. Czy jest analiza potencjału Twojej firmy?
5. Czy jest marketing-mix?
6. Czy jest opracowany model biznesowy?
7. Czy jest analiza finansowa (próg rentowności, rachunek zysków i strat)
8. Czy jest ostateczne zestawienie niezbędnych zasobów do realizacji przedsięwzięcia (wraz z cenami i dostawcami)?
9. Czy jest harmonogram prac w ramach przedsięwzięcia?

Następnie zastanów się, czy biznesplan w sposób kompleksowy zawiera odpowiedzi na następujące pytania:

1. KOMU?
2. CO?
3. JAK?
4. KIEDY?
5. ZA ILE? (koszty, cena, ile wnioskowanych środków pieniężnych)

Jeśli nie masz pewnych informacji, uzupełnij. Jak? – Informacje na ten temat znajdziesz w każdej z części Poradnika.

Nie rozpisuj się jednak niepotrzebnie, “nie lej wody”. To musi być konkret. Elaboratów nikt nie będzie czytał, a jeśli będzie, to i tak pobieżnie. Kilkanaście stron tekstu biznesplanu-konkretu pisanych typową czcionką 11-12 wystarczy. Nie wlicza się jednak do tego szczegółowych specyfikacji, map, rysunków itp. (można je także zamieścić w załączniku, a załączniki również nie wliczają się do liczby stron tekstu). Spisy: spis treści, bibliografia, spis rysunków czy spis tabel również nie wliczają się do objętości biznesplanu. Jakkolwiek pamiętaj o złotym środku.

Jeśli masz już opracowane wszystkie części biznesplanu zgodnie z checklistą, przechodzimy do drugiego etapu – umieszczania poszczególnych części w odpowiednich rozdziałach biznesplanu.

Struktura biznesplanu. Czyli co i gdzie wstawić, żeby powstała spójna całość.

Poniżej znajduje się przykładowa, jakkolwiek spójna i logiczna struktura biznesplanu, którą śmiało możesz wykorzystać.

Przy okazji z zaznaczeniem, które części struktury opracowujemy na końcu oraz co w nich dokładnie zawrzeć.

1. Opis przedsięwzięcia – piszemy na końcu (zawartość: cel przedsięwzięcia, korzyści jakie daje odbiorcom realizacja przedsięwzięcia, najważniejsze i wyróżniające się elementy oferty, sposobu działania, ciekawe i odpowiadające na zidentyfikowany problem wśród klientów i ich potrzeby)
2. Spis treści – na końcu
3. Opis firmy – piszemy na końcu (zawartość: nazwa jeśli już jest, forma organizacyjno-prawna, doświadczenie na rynku)
4. Opis modelu biznesowego – piszemy na końcu
5. Wyniki analizy potencjału naszej firmy (SWOT – część dotycząca mocnych i słabych stron) z wnioskami
6. Wyniki analizy rynku (SWOT – część dotycząca szans i zagrożeń na rynku; 5 sił Portera) z wnioskami
7. Wyniki analizy otoczenia dalszego (SWOT – część dotycząca szans i zagrożeń w gospodarce; PEST) z wnioskami
8. Marketing-mix (odpowiadający zidentyfikowanym w toku analiz warunkom rynku, którego realizację może zapewnić nasza firma na podstawie analizy potencjału)
9. Analiza finansowa (próg rentowności, rachunek zysków i strat, ewentualnie dodatkowe)
10. Zestawienie niezbędnych zasobów do realizacji przedsięwzięcia (z wyszczególnieniem cen i wskazaniem tych, które nam brakuje z uzasadnieniem, jaką rolę pełnią w obsłudze klienta)
11. Harmonogram działań w ramach przedsięwzięcia
12. Podsumowanie (najważniejsze wnioski i uzasadnienie, dlaczego nasze planowane przedsięwzięcie jest ważne i wartościowe, jakie korzyści dostarcza odbiorcom)
13. Bibliografia – na końcu
14. Spis rysunków (jeśli są) – na końcu
15. Spis tabel – na końcu

Na podstawie przedstawionej struktury biznesplanu możesz zauważyć, że elementy wstępne (opis przedsięwzięcia, spis treści, opis własnej firmy, opis modelu biznesowego) oraz elementy końcowe (podsumowanie, bibliografia, spis rysunków i spis tabel) sporządzamy na końcu.

Koncentrujemy się natomiast w pierwszej kolejności na przedstawieniu serca biznesplanu – części głównej zawierającej wyniki analizy, opis marketingu-mix, przedstawienia niezbędnych zasobów do realizacji przedsięwzięcia i harmonogram realizacji przedsięwzięcia.

Po sporządzeniu części głównej o wiele łatwiej jest nam ogarnąć elementy wstępne i końcowe, ponieważ bazują one na części głównej. Stanowią swoisty spinacz biznesplanu decydujący o jego ogólnej spójności. Stanowi on w ten sposób ukończone dzieło. Jest projektem.

Po opracowaniu wszystkich części biznesplanu w ramach struktury, przygotuj stronę tytułową i końcową.

Przygotowanie strony tytułowej i końcowej biznesplanu. Czyli jak opakować biznesplan. Krok po kroku.

1. Na środku strony tytułowej dużą czcionką zamieszczasz tytuł” Biznesplan dla przedsięwzięcia (nazwa przedsięwzięcia)”. Możesz też dopisać niżej: “w ramach wnioskowania o środki z… (nazwa instytucji) w ramach programu … (nazwa programu)” lub podobne sformułowanie zgodne z Twoim przypadkiem.
2. niżej lub wyżej – mniejszą czcionką wpisujesz nazwę swojej firmy lub swoje imię i nazwisko (jeśli jeszcze nie masz zarejestrowanej firmy) niżej, z prawego boku – dane kontaktowe do Ciebie.
3. na dole zamieszczasz stopkę: datę ukończenia biznesplanu, miasto. Możesz też dopisać wersję biznesplanu (bo przecież ma on być elastyczny 😉 )
4. Natomiast na stronie końcowej zamieść jeszcze raz dane kontaktowe do Ciebie. Mogą być na środku. Nie za dużą czcionką. Optymalną.

Strony końcowe mogą być w stonowanej kolorystyce albo zawierać kolorowe elementy. Lepiej, żeby nie była to pstrokacizna.

W ten sposób stworzysz okładkę biznesplanu. Dobrze, żeby ostatecznie posiadała plastikową przezroczystą okładkę zabezpieczającą.

Jeśli nie możesz oprawić w ten sposób biznesplanu własnym sumptem, zgłoś się do punktu usług introligatorskich, takie usługi wykonują również biblioteki miejskie. Ceny lekkostrawne dla każdego.

Pamiętaj, że tworzysz w ten sposób opakowanie swojego produktu, a także swoją swoistą wizytówkę. Estetyka się liczy i ma swoją wartość. Wyświechtane, postrzępione i pozaginane brzegi strony początkowej i końcowej biznesplanu (nawet jeśli powstałe na skutek częstego czytania przez wiele osób z zapartym tchem i wyrywania go sobie z rąk), nie będą finalnie dodawać mu wartości. Zapewnijmy więc jego trwałość również.

Zatem do dzieła teraz i pokaż je tam, gdzie trzeba! – Zawartość i wizerunek.

Porady na koniec, dotyczące tworzenia treści w ramach biznesplanu i w związku z nim

1. Biznesplan musi być konkretny, esencjonalny, unikalny – dopasowany do przyjętej przez Ciebie koncepcji biznesu (modelu biznesowego). Nie twórz rozwlekłego. Nie kopiuj czyjegoś biznesplanu. Wszystkie informacje w nim zawarte mają się przenikać i uzupełniać, mają być ze sobą spójne. Kilkanaście stron konkretu wystarczy.
2. Pamiętaj, że biznesplan stanowi narzędzie realizacji Twojej koncepcji biznesu, a nie jest celem samym w sobie. Jeśli uzyskasz środki, o które wnioskujesz, za pomocą biznesplanu, to dalej realizujesz swoją koncepcję biznesu (strategię). Jeśli nie uzyskasz, to poszukujesz innych środków, które pozwolą Ci realizować tą koncepcję biznesu
3. Nie traktuj opracowanego biznesplanu jako środka, który po otrzymaniu wnioskowanych środków pieniężnych (lub ich nieotrzymaniu) wyrzucisz do śmieci. On stanowi mapę, którą wykorzystujesz do dalszego działania i podstawowy materiał, który możesz jeszcze raz analizować i modyfikować, aby poprawić sposób funkcjonowania swojej firmy. Po jego modyfikacji możesz go wykorzystywać nadal (np. ponownie złożyć, ale gdzieś indziej) albo zostawić sobie.
4. Pamiętaj, że po otrzymaniu środków dzięki biznesplanowi (lub ich nieotrzymaniu) życie płynie dalej (wypływasz na szersze wody), dlatego opracuj wcześniej swoją strategię działania (na 3 lata), twórz ją systematycznie na następne okresy i ją realizuj. Musisz mieć ciągle jakiś cel. Inaczej: musisz mieć jakiś wyznaczony kurs i plan działania. W przeciwnym wypadku, uwierz mi, stracisz chęć robienia czegokolwiek i sens życia też.
5. Dla każdego z elementów swojego marketingu-mix opracuj politykę (mniejsze strategie wpisujące się w strategię całej Twojej firmy. Inaczej: szczegółowe strategie, które stosujesz w ramach swojego modelu biznesowego). Czyli: strategia produktowa, strategia cenowa, strategia dystrybucji, strategia promocji itd. Nie musisz ich szczegółowo opisywać w biznesplanie, ale miej je.

Masz jeszcze jakieś pytania? Zachęcamy do komentarzy.

Zapraszamy do kontaktu.